Có lẽ ai trong chúng ta cũng đã từng nghe về hệ điều hành khi sử dụng các thiết bị điện tử như: laptop, điện thoại, máy tính bảng,… Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn hệ điều hành và những điều cần biết về hệ điều hành nhé!
Định nghĩa hệ điều hành
Khái niệm chung
Hệ điều hành (Operating System – OS) là chương trình quản lý và điều hành tất cả phần cứng cùng phần mềm của thiết bị.
Tất cả các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, máy tính bảng, đồng hồ thông minh,… đều cần một hệ điều hành đóng vai trò trung gian trong việc giao tiếp giữa người dùng và thiết bị.
Hệ điều hành máy tính
Hệ điều hành GUI (Graphical User Interface) là một hệ điều hành máy tính được thiết kế để tương tác với người dùng thông qua giao diện đồ họa. Với hệ điều hành GUI, người dùng có thể sử dụng chuột và bàn phím để thao tác trên máy tính một cách thuận tiện và trực quan hơn.
Giao diện đồ họa của hệ điều hành GUI bao gồm các biểu tượng, cửa sổ, nút và menu kéo xuống cho phép người dùng truy cập nhanh chóng và dễ dàng. GUI của mỗi hệ điều hành có giao diện khác nhau nhưng hầu hết đều dễ sử dụng và không quá khác biệt.
Hệ điều hành điện thoại
Hệ điều hành cho thiết bị di động là một loại hệ điều hành được thiết kế để sử dụng trên các thiết bị di động như điện thoại thông minh, máy tính bảng, đồng hồ thông minh và các thiết bị điện tử khác.
Hệ điều hành này có thể được tìm thấy trên các thiết bị của các hãng công nghệ lớn như Samsung, Xiaomi, OPPO,…
Ngoài các tính năng cơ bản như quản lý điện thoại, nhắn tin, cuộc gọi, định vị GPS và lưu trữ dữ liệu thì hệ điều hành điện thoại còn cung cấp các tính năng cao cấp như màn hình cảm ứng, camera, đa nhiệm, trình duyệt web, ứng dụng thông minh,…
Các thành phần của hệ điều hành
Kernel
Kernel là một phần của hệ thống chịu trách nhiệm quản lý tài nguyên của máy tính. Nó thực hiện các nhiệm vụ quan trọng như quản lý bộ nhớ, lập lịch trình cho các tác vụ, điều khiển các thiết bị phần cứng, đồng bộ hóa dữ liệu và bảo mật hệ thống.
User Interface
User Interface giúp người dùng thao tác thông qua giao diện, tương tác với hệ thống, điều khiển các ứng dụng và tìm kiếm thông tin một cách dễ dàng và thuận tiện.
Application Programming Interfaces
Application Programming Interfaces (APIs) đóng vai trò như một cầu nối giữa ứng dụng và hệ điều hành, cho phép các ứng dụng truy cập vào các tài nguyên của hệ thống. Từ đó giúp các nhà phát triển tạo ra các ứng dụng mạnh mẽ và hiệu quả trên hệ điều hành.
Ví dụ về hệ điều hành
Một số hệ điều hành GUI phổ biến nhất là Windows, MacOS, Chrome OS và Linux. Những hệ điều hành này đã trở thành cơ sở cho nhiều ứng dụng và chương trình phần mềm, từ các ứng dụng văn phòng đến các trò chơi máy tính phức tạp.
Một trong những hệ điều hành điện thoại phổ biến nhất hiện nay là Android của Google khi được Samsung, Huawei, Xiaomi và các hãng khác sử dụng rất nhiều.
Đồng thời, hệ điều hành iOS độc quyền đến từ hãng Apple cũng là một hệ điều hành di động nổi tiếng với đầy đủ các tính năng thông minh và bảo mật cao.
Phần mềm trong hệ điều hành
Phần mềm trong hệ điều hành là một phần quan trọng của hệ thống máy tính và điện thoại, cung cấp cho người dùng các ứng dụng và chức năng để thực hiện các tác vụ khác nhau. Các phần mềm có thể phân thành nhiều loại, bao gồm các ứng dụng văn phòng, phần mềm bảo mật, game,…
Ví dụ: Một số phần mềm chỉ có thể tải và dùng trên hệ điều hành Android, trong khi một số khác chỉ sử dụng được trên hệ điều hành iOS. Ngoài ra, một số phần mềm sẽ chỉ định rõ hệ điều hành phiên bản nào hoặc thậm chí là hệ điều hành 32 bit hay 64 bit.
Cập nhật hệ điều hành như thế nào?
Cập nhật hệ điều hành là một việc quan trọng để đảm bảo rằng hệ thống máy tính luôn được bảo vệ và hoạt động tối ưu cùng với các tính năng mới nhất. Bạn có thể cập nhật hệ điều hành qua những cách sau:
- Với hệ điều hành Windows: Bạn có thể cập nhật hệ điều hành bằng cách tìm kiếm và chạy Windows Update trong Control Panel hoặc Settings. Ngoài ra, Windows cũng cung cấp tính năng tự động cập nhật để giúp người dùng tiết kiệm thời gian và luôn cập nhật trong thời gian sớm nhất.
- Với hệ điều hành MacOS: Cập nhật hệ điều hành trên các sản phẩm MacBook như MacBook Pro M3, MacBook Pro M3 Max, MacBook Pro M3 Pro,… có thể được thực hiện thông qua Mac App Store hoặc System Preferences. Nhà sản xuất cung cấp các bản cập nhật mới nhất để tăng cường bảo mật, sửa lỗi và cải thiện hiệu suất hệ thống.
- Với hệ điều hành Android hoặc iOS: Người dùng có thể cập nhật hệ điều hành bằng cách tìm kiếm và cập nhật phần mềm trong Settings. Tùy thuộc vào từng hãng sản xuất, các cập nhật mới sẽ cung cấp tính năng mới, cải thiện hiệu suất và bảo mật cho thiết bị di động của bạn.
Khi cập nhật hệ điều hành, bạn nên sao lưu dữ liệu quan trọng và tắt các chương trình đang chạy để tránh các lỗi trong quá trình cài đặt.
Ngoài ra, bạn cần đảm bảo rằng máy tính hoặc thiết bị di động đang kết nối với internet để có thể tải xuống các bản cập nhật mới nhất.